Vrijdag 10 oktober had ik bezoek van Mark Goslinga van het Drents Archief en Jan van Zijverden van het Drents Museum. Zij hebben een groot deel van mijn Toegoe-archief, die ik aan het Drents Archief en het Drents Museum heb overgedragen, meegenomen.

Aan Mark heb ik het grootste gedeelte van mijn stoffen-archief overhandigd, inclusief de Toegoe-bijbel.

De originele foto’s waar opnamen staan van plaatsen in Drenthe, groepen (Toegoe) mensen, individuen en gebouwen, hebben voor het Drents Archief grote waarde, omdat ze een bijzondere periode in Drenthe weerspiegelen. Vooral over de foto’s van de beheerders van woonoord Pieterberg in Westerbork, de heer en mevrouw Pardoen-Coppens, reageerde Mark enthousiast.

Het zijn inderdaad prachtig genomen beelden. Mark kent nu het verhaal over de heer Pardoen, die in 1962–1963 een vooruitziende blik had. Blijkbaar wist hij toen al dat de Toegoe-gemeenschap een bijzonder en uniek verleden heeft — en dat haar geschiedenis in 1963 nog lang niet ten einde was. De trektocht van de gemeenschap liep immers door, via Suriname, terug naar Nederland in 1967.

De originele, handgeschreven en getypte correspondenties geven inzicht in de geschiedenis van taal, politiek, migratie en het sociaal-maatschappelijke leven — het verhaal van het individu én van de Toegoe gemeenschap.

De vele interviews in beeld en geluid met ooms en tantes benadrukken hun persoonlijke verhalen. Ook deze worden overgedragen aan het Drents Archief. Oral history mag niet verloren gaan.

Jan was zeer geïnteresseerd in de stenen bijlen uit het toenmalige Nieuw-Guinea. Achter die belangstelling schuilt een bijna verloren familieverhaal. Mijn oom, Gerrit Abrahams, werkte tussen 1950 en 1960 in de Baliemvallei voor de RWD. Daar ruilde hij met de Papoea’s een zak zout voor stenen bijlen — authentieke werktuigen uit de oudheid. Tegenwoordig worden deze bijlen beschouwd als waardevolle huwelijksgeschenken. In die tijd was zout een onmisbaar levensmiddel voor Papua’s. Een ruilhandel van onschatbare waarde.  

Meer nog dan over de Toegoe-bijbel reageerde Jan lyrisch over het kanselkleed die door Toegoe-vrouwen en vrouwen uit het dorp Westerbork is gemaakt. Het kanselkleed is helaas in mijn huis ‘zoek’. Ik graaf diep in mijn geheugen om te achterhalen waar ik het heb bewaard — het zal de komende dagen vast weer boven water komen.

De sarongs en kabaja uit Hollandia, die mijn oma Kantil-Abrahams heeft gedragen en die in haar koffer meegevlucht zijn over drie continenten, vormen een tastbare verbinding met haar levensverhaal.

In de geest en ziel van mijn vader, Samuel Emanuel Kantil, weet ik zeker dat hij ergens vandaan tevreden naar zijn nalatenschap kijkt. Een nalatenschap die voeding is voor de generatie na hem.

https://www.drentsarchief.nl/ en https://drentsmuseum.nl/

Schenking privé Toegoe-archief aan het Drents Archief

Op 28 augustus is een belangrijke stap gezet voor het behoud van het Toegoe-erfgoed. Die dag heb ik de overeenkomst ondertekend waarmee ik een deel van mijn privé Toegoe-archief officieel heb geschonken aan het Drents Archief.

Met deze schenking wordt het materiaal veilig bewaard volgens de Archiefwet en kan het archief het inventariseren, digitaliseren en online beschikbaar stellen voor het publiek. Zo blijft dit bijzondere erfgoed niet alleen goed beschermd, maar wordt het ook toegankelijk voor onderzoek, onderwijs en culturele activiteiten.

Het Drents Archief mag de collectie publiceren en delen. Daarbij wordt altijd zorgvuldig omgegaan met privacy en auteursrechten. Wie gebruikmaakt van (delen van) de collectie moet het Drents Archief als bron vermelden.

Dankzij deze schenking wordt een waardevol deel van de Toegoe-geschiedenis bewaard én beschikbaar gemaakt voor toekomstige generaties.https://www.drentsarchief.nl